Jeżeli odbiorca przyjmie przesyłkę i list przewozowy, to odpowiada za zapłatę „należności ciążących na przesyłce” (w tym przewoźnego). Na nic tłumaczenie odbiorcy, że nie zawarł z firmą transportową umowy, że nie zlecił tego transportu. Odpowiedzialność odbiorcy powstaje bowiem z mocy prawa przez sam fakt przyjęcia przesyłki i listu przewozowego.
Tym samym, odbierając przesyłkę, można być pociągniętym do odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia należnego firmie transportowej i to, mimo iż transport zlecał nadawca przesyłki na swój koszt.
Mogą zatem zdarzyć się sytuacje, w których odbiorca de facto dwa razy musi pokryć koszty transportu przesyłki. Przykładowo, odbiorca zamawia towar u dostawcy i strony „dorzucają” do ceny koszt transportu. Odbiorca płaci dostawcy umówioną cenę wraz z kosztami transportu. Dostawca zleca transport firmie transportowej i też jej płaci. Firma transportowa korzysta z podwykonawcy przy realizacji tego transportu i nie płaci wynagrodzenia podwykonawcy. Towar zostaje dostarczony. Po pewnym czasie firma transportowa (ów podwykonawca) zwraca się do odbiorcy towaru o zapłatę należnego mu wynagrodzenia, który jest tym całkowicie zaskoczony. Okoliczność, iż odbiorca już zapłacił koszty transportu dostawcy nie wystarczy, żeby uwolnić się od odpowiedzialności za zapłatę przewoźnego należnego firmie transportowej…
Jeżeli zatem w działalności firmy ma miejsce zamawianie towarów, które dostarczane są za pośrednictwem firm transportowych (regularnie lub ad hoc), warto zwrócić uwagę na zasygnalizowany powyżej problem odpowiedzialności odbiorcy przesyłki za należności ciążące na przesyłce.
Różne rodzaje transportu rządzą się różnymi prawami i różne przepisy mają do nich zastosowanie. Temat poruszany w tym artykule dotyczy krajowego transportu kolejowego lub drogowego.
Kluczowy przepis mający zastosowanie, to art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t.j. Dz.U.2020.8).
A jak to jest w międzynarodowym transporcie, do którego zastosowanie ma Konwencja CRM? O tym w kolejnej publikacji.
